Πόσες λέξεις πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί;
Ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-21/2 χρόνων εμφανίζει καθυστέρηση στην ομιλία. Η καθυστέρηση στην έναρξη της έκφρασης και λόγου μας προβληματίζει εάν το εύρος του εκφραστικού λεξιλογίου είναι λιγότερο από 50 λέξεις, εάν δεν έχει κατακτηθεί η ελάχιστη φραστική δομή (συνδυασμός δύο τουλάχιστον λέξεων ανά πρόταση) σε ηλικία περίπου 24 μηνών. Αρκετά παιδιά με καθυστέρηση στην ομιλία ξεπερνούν το πρόβλημά τους σε ηλικία 3 χρόνων, ωστόσο πολλά άλλα εξακολουθούν να εμφανίζουν γλωσσικές διαταραχές που αργότερα εξελίσσονται σε μαθησιακή δυσκολία .
Εάν ένα παιδί ηλικίας 28 μηνών εμφανίζει καθυστέρηση στον λόγο, θεωρούμε πολύ πιθανό η γλωσσική αυτή αργοπορία στην ηλικία των 36 μηνών να μην ξεπεραστεί. Αυτή η πιθανότητα ενισχύεται εάν το παιδί παρουσιάζει προβλήματα αντίληψης του λόγου, μειωμένη ποικιλία φωνημάτων καθώς και αν είναι γνωστή κάποια κληρονομικότητα.
Με βάση επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί κυμαίνεται γύρω στις 200-250 λέξεις.
Πόσο ανησυχητική είναι η αργή εξέλιξη στην ομιλία ;
Παρόλο που το 50% των παιδιών με αργή εξέλιξη στον λόγο στην ηλικία των 3 με 31/2 χρονών τελικά θα ξεπεράσει τη γλωσσική καθυστέρηση, το υπόλοιπο συνεχίζει να παρουσιάζει γλωσσική καθυστέρηση κυρίως στο κομμάτι της άρθρωσης και φωνολογίας (η σωστή προφορά των φωνημάτων και λέξεων), της σύνταξης και της σειράς και σύνδεσης των λέξεων στην πρόταση. Η αργή εξέλιξη στον λόγο μερικές φορές είναι προμήνυμα συνεχιζόμενης γλωσσικής καθυστέρησης και σε μεταγενέστερο στάδιο μαθησιακής δυσκολίας. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά με δυσλεξία (δυσκολία στην κατάκτηση του μηχανισμού της ανάγνωσης και γραφής), ή ειδική γλωσσική διαταραχή παρουσιάζουν ιστορικό καθυστέρησης του λόγου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η καθυστέρηση στο λόγο οπωσδήποτε οδηγεί σε δυσλεξία.
Πότε να ανησυχήσουμε για την ομιλία του παιδιού μας ;
Να περιμένουμε να μεγαλώσει μήπως όταν πάει Νηπιαγωγείο τελικά μιλήσει ή να ζητήσουμε την γνώμη του λογοθεραπευτή;
Ενώ η ένταξη στο νηπιαγωγείο βοηθά το παιδί να αναπτύξει τις γλωσσικές του δεξιότητες, η γλωσσική ανάπτυξη και κατάκτηση αρχίζει πριν ακόμα το παιδί ενταχθεί στο Νηπιαγωγείο. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι στην ηλικία των 3-4 χρόνων τα παιδιά παράγουν σωστά τα περισσότερα φωνήματα της γλώσσας, χρησιμοποιούν σωστές και ολοκληρωμένες προτάσεις και διηγούνται μέρος μικρής ιστορίας. Ή γνώμη του λογοθεραπευτή είναι σημαντική προκειμένου να εξεταστούν οι αιτίες της γλωσσικής καθυστέρησης. Επίσης ο ειδικός θα προβλέψει την πορεία της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού και θα διακρίνει αν πρέπει να υπάρξει θεραπευτική παρέμβαση.
Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής καθυστέρησης σε παιδιά μικρής ηλικίας θεωρείται πλέον κρίσιμη αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί έχει πολλές δυνατότητες βελτίωσης της γλωσσικής καθυστέρησης. Τα παιδιά ωφελούνται περισσότερο από τη θεραπευτική παρέμβαση στην ηλικία των 2- 4 χρόνων σε σύγκριση με θεραπευτική αγωγή που αρχίζει σε μεγαλύτερες ηλικίες λόγω της μεγάλης πλαστικότητας του εγκεφάλου.
Πετρίτου Σταυρούλα
Λογοθεραπεύτρια
Υπεύθυνη κέντρου ειδικών θεραπειών
“Λογοπαίζουμε”